Układ zamknięty

i pokój w rzeczywistości nie tworzą wyizolowanego układu zamkniętego są częścią większego, otwartego układu obejmującego otoczenie domu i wielkie masy powietrza na zewnątrz. Jeśli te warunki środowiskowe ulegną gwałtow-nym zmianom w porównaniu z oczekiwanymi (założonymi) w chwili projek-towania systemu, mniejszy układ zostanie przytłoczony. Jeśli system zapro-jektowano tak, aby funkcjonował w jakimś rejonie, z najniższą temperaturą sięgającą np. -15°C, będą kłopoty, gdyby temperatura na jakikolwiek czas spadła do -3°C. Temperatura w pokoju zacznie opadać, a termostat uruchomi piec, ale nie zdoła doprowadzić wewnętrznej temperatury do pożądanego po-ziomu. Piec będzie się dalej palić może nawet przegrzeje się i wybuchnie. Cały system powinien być zatem dostosowany do otoczenia, zdolny do wy-krywania zmian w tym otoczeniu i zaprojektowany tak, aby podlegał samo-kontroli w przedziale wyznaczonym przez otoczenie.

Rysunek 7 przedstawia interakcję między elementami systemu kontro-lnego ze sprzężeniem zwrotnym. W przedsiębiorstwie wyznacznikiem celów jest naczelne kierownictwo, regulatorem – kierownik średniego szczebla, procesorem informacji – pracownik sztabowy, jak inżynier kosztów lub księgowy (albo nawet komputer), czujnikiem – inny księgowy lub inspektor kontroli technicznej. Te zależności odpowiadają hierarchii organizacyjnej, której każdy szczebel zarządzania jest wyznacznikiem celów dla kolejno niższego szczebla, działającego jako regulator dla siebie i jako wyznacznik celów dla następnego szczebla. W strukturach dużych organizacji z reguły rada nadzorcza jest wyznacznikiem celów dla prezesa (dyrektora) naczelnego, który z kolei jest wyznacznikiem celów dla kierownika pionu, który następnie jest wyznacznikiem celów dla kierownika wydziału produkcji itd.

Zauważmy, że strzałki łączące się z czujnikiem są dwukierunkowe: do wewnątrz i na zewnątrz. Wskazuje to, że skuteczni kierownicy i pracownicy sztabowi, działający jako czujniki, nie są bierni, lecz aktywni. Nie czekają jedynie na to, aby do ich świadomości dotarły wyniki i zakłócenia, lecz czynnie sprawdzają wewnętrzne i zewnętrzne otoczenie w poszukiwaniu nieprzewidzianych zjawisk. Krótko mówiąc, czynnie zbierają informacje.