Istnieje kilka odmian doboru losowego

Istnieje kilka odmian doboru losowego. Najbardziej znany jest dobór prosty ze zwracaniem lub bez zwracania. Przy doborze prostym bez zwracania prawdopodobieństwo wylosowania jest takie samo dla wszystkich jeszcze nie wylosowanych elementów zbiorowości generalnej. W praktyce szansa ta często okazuje się iluzoryczna. Jeśli do próby weszły osoby trudno uchwytne, z którymi nie można przeprowadzić wywiadu, to reprezentatywność próbnej zbiorowości staje się wątpliwa. Z tego powodu dobór losowy stosowany jest raczej rzadko, zwłaszcza wówczas, gdy zbiorowość generalna nie jest zbyt liczna.

Dobór celowy polega na tym, że do próby dobierane są z góry określone kwoty respondentów (np. według wieku, płci) w taki sposób, aby struktura próby była odbiciem struktury zbiorowości generalnej. Wa runkiem stosowania doboru celowego jest więc dobra znajomość zbioro-wości generalnej. Chociaż przy doborze kwotowym nie można ustalić błędu losowania, metoda ta umożliwia uzyskanie rzetelnych wyników badań. Za pomocą doboru celowego można dobierać do badań próby konsumentów, zakładów i inne. Dobór kwotowy stosowany jest często w badaniach motywów podróżowania, preferencji usługowych, siły oddziaływania różnych narzędzi marketingu.