Wartość odpowiedzi respondentów wiąże się także ze sposobem ich rozumienia. Odpowiedzi na pytania mogą być niejednakowo rozumiane przez badanych, ponieważ nadają oni różnym terminom i zachowaniom różny sens. Jeśli przytoczymy np. pytanie: „Jak często wyjeżdżasz do Niemiec?” to odpowiedź „często” przeciętnego obywatela może być równoznaczna z odpowiedzią „rzadko”, jeśli jest on handlowcem lub pilotem zagranicznych wycieczek. Aby te zakłócenia wyeliminować, należy przeprowadzać tzw. badania pilotażowe (próbne), zwracając uwagę na sposób pojmowania różnych określeń, a także na to, czy respondenci dysponują wiedzą o badanych zjawiskach oraz czy skłonni są wyrażać na ich temat prawdziwe poglądy.
Wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, trzeba dokonywać weryfikacji wiarygodności wypowiedzi o faktach zestawiając je z samymi faktami, do których się odnoszą, lub z innymi źródłami informacji o tych faktach. Można to często osiągnąć konfrontując wyniki badań opinii za pomocą materiałów wtórnych, pochodzących ze źródeł wewnętrznych lub zewnętrznych. Opinię o małej atrakcyjności pewnej kategorii wycieczek można np. weryfikować danymi o wielkości sprzedaży, opinie o różnicach w poziomie obsługi między różnymi zakładami przedsiębiorstwa różnicami w nasileniu nurtu klientów itp.
Leave a reply