Szczególnym rodzajem mierników są

znać panujące między nimi stosunki oraz leżące u ich podstaw współzależności. Z przytoczonej wyżej wypowiedzi wynika, jak bardzo ważna jest me-toda pomiaru. Większość pomiarów opiera się na miernikach ustalonych w jakiejś postaci. Mierniki mogą mieć charakter historyczny, to znaczy opierać się na sprawozdaniach i informacjach dotyczących doświadczeń danej organizacji w przeszłości. Na przykład mierniki sprzedaży są często hi-storyczne – oczekuje się, że sprzedawcy co roku zwiększą sprzedaż o okre-śloną wielkość. Przy stosowaniu historycznych mierników problem polega na tym, że efektywność w przeszłości mogła być niska ponadto od czasu opracowania poprzednich danych warunki mogły ulec radykalnej zmianie.

Innym rodzajem mierników są mierniki zewnętrzne uzyskuje się od innych organizacji lub w innych jednostkach tej samej organizacji (np. w różnych biurach sprzedaży przedsiębiorstwa). Trudność polega tu na wyszukaniu organizacji lub jednostek na tyle podobnych, by mierniki ze-wnętrzne miały sens. Tam, gdzie to możliwe, należy stosować mierniki ana-lityczne. Opracowuje się je w procesie planowania oparte są na szczegóło-wym badaniu i analizie środowiska wewnętrznego oraz otoczenia jednostek organizacyjnych.

Szczególnym rodzajem mierników są normy techniczne. Z natuiy rzeczy dotyczą one urządzeń, ale zapoczątkowany przez naukową organiza-cję nurt badań nad wydajnością upowszechnił znaczenie norm technicznych. Badanie pracy jest przydatne do ustalenia norm wydajności pracy na linii montażowej, jeśli koszty pracy inżyniera prowadzącego takie badania znajdą pokrycie w zwiększonej wydajności, a także jeśli pracownicy zgodzą się na nowe normy. Nawet dla zadań w wolnych zawodach, jeśli mają charakter powtarzalny, można ustalić rozsądne normy czasu (np. dla niektórych za-biegów chirurgicznych lub napisania prostego podania). Inne rodzaje zadań można normować za pomocą norm subiektywnych, opartych ma uznaniu kierownika. Takie subiektywne normy są nieuniknione, ale ich rozszerzanie ponad uzasadnioną konieczność powinno spotkać się ze stanowczym sprze-ciwem.