jest to dobry sposób komunikowania się pracownika z pracodawcą – pracownik wie co pracodawca szczególnie ceni i za co płaci.

Kolejne podejście w zakresie wynagradzania za kompetencje opiera się na two-rzeniu rozwiązań premiowych, które zachęcałyby pracowników do dzielenia się wiedzą, umiejętnościami, tj. przekazywania swojej wiedzy i umiejętności innym i korzystania z wiedzy innych, co w konsekwencji prowadzi do osiągania korzystnych wyników zespołowych. Dlatego promuje się wyniki zespołów, bowiem w ten sposób nagradza się współpracę między pracownikami. Dobry przykład takiego rozwiązania pochodzi z przedsiębiorstwa sektora paliwowego, w któtym premie uzależnione są od wpływu wyników i postawy pracownika na rozwój zespołu, pionu, firmy. Wyróżnia się cztery poziomy im wyższy poziom wpływu, tym wyższa premia:

a. małych o scentralizowanej strukturze zarządzania, b. produkujących mało zróżnicowany asortyment w krótkich cyklach produkcyjnych, przy wykorzystaniu stosunkowo prostej technologii,

c. działających w dobrych warunkach zaopatrzeniowych oraz d. małej konkurencji na rynkach zbytu. Obecnie kontrola ex post jest stosowana na dwóch poziomach zarzą-dzania przedsiębiorstwem, tj. do oceny:

Na listę zadań realizowanych w ramach kontroli typu niemieckiego składają się: 1. kierowanie rachunkowością przedsiębiorstwa (funkcja rachunkowa). 2. kierowanie, organizacja i nadzór nad całością planowania (funkcja planistyczna).

-3. uzgadnianie (dostrajanie) celów cząstkowych i planów cząstkowych oraz koordynowanie całościowego planu przedsiębiorstwa (funkcja koordynacyjna).

i skłania do zachowań niegospodarnych. Przykładów w przeszłości było bez liku, ale i obecnie można podać gorszące opinię publiczną zachowania niegospodarne, prowadzące do marnotrawstwa..

-4. Miernik źle pomyślany prowokuje zachowania nieetyczne i aspołeczne. 5. Mierniki źle pomyślane „autonomizują się”. Żyją własnym życiem w oderwaniu od tego, co miały mierzyć. Rozliczanie szkół z liczby uczniów repetujących, czy uwzględnianie w rankingach szkół wyższych na poczesnym miejscu liczby absolwentów, bez wnikania w jakość kształcenia – są przykładami mierników zautonomizowanych.

mogą podstawą planowania związanego z rozwojem organizacji i osiąganiem przez nią założonych celów strategicznych. Na etapie rekrutacji i selekcji pracowników model kompetencyjny zapewnia jasność kryteriów stawianych poszukiwanym kandydatom. Kryteria kompetencyjne związane z zachowaniami przedsiębiorczymi mogą być wykorzystane zarówno w trakcie tworzenia ogłoszeń rekrutacyjnych, wstępnej selekcji aplikacji, jak i podejmowania ostatecznej decyzji o zatrudnieniu. Odpowiedni dobór narzędzi i testów selekcyjnych pozwala na trafne określenie posiadania i wykazywania kompetencji przez kandydatów. Wyselekcjonowani na podstawie kryteriów określonych w profilach kompetencyjnych kandydaci z dużym prawdopodobieństwem wykazywać się będą zachowaniami przedsiębiorczymi w trakcie wykonywania zadań. Również proces adaptacji pracowników i wdrożenia do pracy nakierowany może być na zintensyfikowanie tych zachowań.

J. Antoszkiewicz i Z. Pawlak (2, s. 228) piszą, że „metoda zarzą-dzania przez wyjątki opiera się na specjalnych założeniach pewnej nowej kultury zarządzania. Podstaw filozoficznych tej metody należy szukać w skomplikowaniu współczesnego świata, nadmiarze szczegółów wymaga-jących koordynacji i rozpoznania, a także w potrzebie przyspieszonego re-

agowania w szybko zmieniających się sytuacjach. Bez jasnej strategii po-stępowania, a szczególnie planowania i kontroli, trudno mówić o efektywnym i skutecznym zarządzaniu”.

S. Kowalewski( 1979, s. 223) i działa na podobieństwo baterii armat, która wskutek błędnych obliczeń skierowała ogień na własne pozycje” Skutki źle skonstruowanych mierników można ująć następująco:

-1. Mierniki wykrzywiają niekiedy profil i charakter pracy, nie wszystkie bowiem aspekty roboty danego pracownika można jednakowo łatwo zmierzyć. Często miernik obejmuje aspekty tylko najlepiej poddające się mierzeniu. Wykonawca zwraca wówczas z reguły uwagę tylko na to, co daje się skontrolować za pomocą miernika, a zaniedbuje wszystko inne.

dostarczają bardziej rzeczowej niż intuicja podstawy do oceny ludzi. Jeśli mówimy o niezbędności mierników w procesie kontroli mene-dżerskiej, to pośród wielu powodów jeden wydaje się szczególnie ważny: mierniki są niezbędnym warunkiem egzekwowania odpowiedzialności.

Staraliśmy się wykazać konieczność szerokiego posługiwania się miernikami. Rozważania powyższe byłyby jednak wysoce niekompletne, gdybyśmy ich nie uzupełnił uwagami na temat licznych poważnych niebez-pieczeństw związanych z nieprawidłowym stosowaniem mierników.

W sektorach usługowych normy i pomiary mogą dotyczyć między in-nymi czasu oczekiwania klientów w kolejkach w banku, czasu oczekiwania na połączenie telefoniczne albo liczby nowych klientów pozyskanych dzięki ulepszonej kampanii reklamowej. W przedsiębiorstwie przemysłowym normy i pomiary mogą dotyczyć na przykład planowanych wielkości produkcji i sprzedaży, docelowego wskaźnika obecności w pracy, ilości wytwarzanych i powtórnie wykorzystywanych odpadów oraz wskaźników bezpieczeństwa pracy.

Motywowanie poprzez możliwość kontaktu z najnowszą techniką i technologią i związany z tym rozwój firmy jest dla pracowników ważne. Pozwala wykorzystać ich możliwości i umiejętności, daje szansę doskonalenia.

Również poczucie sensu i celowości własnej pracy, interesujący charakter czynności, świadomość użyteczności wykonywanej pracy oraz możliwość wykorzystania posiadanych zdolności i kwalifikacji, to czynniki istotne dla satysfakcji z pracy.

Odmiana kontroli połączonej jednak z ograniczeniem samej interwencji (ingerencji) kierowniczej jest zarządzenie przez inwigilację (Management by Inyigilation).Inwigilacja (od łac. invigilo – czuwam) polega na dyskretnej, ale systematycznej obserwacji pracy podwładnych lub urządzeń po to, aby tok zdarzeń przebiegał zgodnie z zamierzeniem kierownika. Inwigilacji winna towarzyszyć minimalizacja interwencji kierownika przybiera ona wówczas postać tzw. inwigilacji czystej. Wyraża się ona w tym przypadku jedynie pilnowaniem i zabezpieczeniem samoczynnie przebiegającego procesu, ewentualnie wprowadzaniem (ale w ostateczności)poprawek, ilekroć procesy pracy przebiegają nie tak, jak należy. Wynika z tego, że kierownik pozostaje, jak mówi T. Kotarbiński „w stanie ciągłej gotowości do interwencji, jeśli zajdzie taka potrzeba” (Kotarbiński, 1982, s. 375). Zalecenie, jakie można sformułować w odniesieniu do takiej sytuacji brzmi: jeśli to, co robią podwładni nie odbiega zasadniczo od twoich wyobrażeń, pozostaw im maksimum swobody i nie spieraj się o drobiazgi.

W przeciwieństwie do dóbr materialnych, które zawsze są czyjąś własnością, produkt turystyczny w swojej warstwie usługowej nie ma właściciela. Przedmiotem własności, dzierżawy albo władania są jedynie zasoby czynników wytwórczych gotowe do świadczenia usług. Przedmiotem transakcji kupna-sprzedaży nie są realne dobra, lecz gotowość do świadczenia usługi. Wpływa to na strukturę kosztów i kapitału rynkowych pośredników, a także na konieczność szczególnego planowania promocji sprzedaży.

Trzeba zaznaczyć, że podczas przechodzenia od orientacji na produkt wprzęgnięcia państwa do regulacji skutków działalności iynku. Różne narzędzia tej polityki, jak koncesje, podatki, kredyty itp. muszą regulować zachowanie podmiotów gospodarczych, korygując ich wybory oparte na przesłankach rynkowych.

Po drugie, model suwerenności konsumenta zakłada, że podaż może być niemal dowolnie zwiększona, jeśli tylko krzywa popytu zacznie piąć się w górę. Tymczasem podaż turystyczna jest częściowo sztywna, co łączy się z ograniczonymi zasobami turystycznych dóbr .

Uważa się, że sprawdzenie czy efektywność jest zgodna z normami, jest najłatwiejszym etapem procesu kontroli. Zapewne w pierwszych dwóch eta-pach rozwiązano złożone problemy tu zaś idzie o porównanie zmierzonych

wyników z celami lub nonnami poprzednio ustalonymi. Jeśli realizacja jest zgodna z normami, kierownik może założyć, że „wszystko znajduje się pod kontrolą” nie musi on czynnie interweniować w operacje organizacji. Jeśli natomiast występują odstępstwa – należy podjęć działania korygujące.